Τι είναι τα Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών – Venture Capital
Το ΤΑΝΕΟ Α.Ε, Ταμείο Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας Α.Ε. συμμετέχει στην πρωτοβουλία του StartupGreece και συνέταξε ένα πολύ χρήσιμο κείμενο που εξηγεί:
-Τι είναι το Venture Capital,
-Ποια είναι τα στάδια χρηματοδότησης,
-Τι να περιμένει μια επιχείρηση από μια εταιρία επιχειρηματικών συμμετοχών και παρέχει βασικές πληροφορίες σχετικά με την επενδυτική διαδικασία.
Τι είναι τα Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών
Συγγραφέας: ΤΑΝΕΟ Α.Ε, Ταμείο Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας Α.Ε.
Τα κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών είναι ο όρος που χρησιμοποιείτε όταν επενδυτές επενδύουν σε ένα ποσοστό μιας εταιρίας. Ένας επαγγελματίας (υπεύθυνος επενδύσεων) στον χώρο των επιχειρηματικών κεφαλαίων, επιλέγει να επενδύει σε εταιρίες υψηλού ρίσκου που χαρακτηρίζονται από ταχεία ανάπτυξη. Μία επένδυση διαρκεί από 5 έως 7 χρόνια περίπου, με το πέρασμα των οποίων ο επενδυτής προσμένει στην επιστροφή της επένδυσής του μαζί με κάποιο κέρδος, είτε μέσω πώλησης της εταιρίας είτε μέσω δημόσιας προσφοράς στο χρηματιστήριο. υπάρχουν 3 μορφές επενδύσεων επιχειρηματικών συμμετοχών: επενδύσεις σε εταιρίες στο αρχικό τους στάδιο, στο στάδιο ανάπτυξης και στο στάδιο απόκτησης. Κατά την επένδυση ο επενδυτής θα θελήσει ένα ποσοστό της εταιρίας, ανάλογα με το μέγεθος της επένδυσης μεταξύ άλλων παραγόντων και μια θέση στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας. Επίσης, ο επενδυτής αυτός έχει ως πρωταρχικό του στόχο το κέρδος.
Στάδια Χρηματοδότησης
Τα παρακάτω αποτελούν τα συνήθη χρηματοδοτικά στάδια από τα οποία περνάει μία νέα εταιρία. Χρηματοδοτικά στάδια ύστερα από δημόσια προσφορά δεν αναφέρονται εδώ, μιας και επιχειρούμε να αναπτύξουμε στην φάση κατά την οποία η εταιρία είναι ακόμα ιδιωτική.
- Χρηματοδότηση Σποράς
Στο σημείο αυτό η επιχείρηση βρίσκεται ακόμα στο στάδιο της ιδέας και το προϊόν ή η υπηρεσία την οποία προσφέρει δεν είναι ακόμα τελείως ανεπτυγμένη. Ο ιδρυτής της σε αυτό το στάδιο χρηματοδοτείται με ένα μικρό ποσό ώστε να μπορέσει να αναπτύξει την πλατφόρμα λειτουργίας της. Κεφάλαια ενδέχεται να χρειαστούν για έρευνα αγοράς, για την ενδεχόμενη κατοχύρωση πατεντών, την ίδρυση της εταιρίας και τον καθορισμό νομικών πλαισίων για τους επενδυτές. Σε αυτό το στάδιο μια εταιρία επιχειρηματικών συμμετοχών σπάνια θα επενδύσει. Συνήθως τα κεφάλαια προέρχονται από τον ίδιο τον επιχειρηματία ή από συγγενείς, φίλους και επιχειρηματικούς αγγέλους.
- Χρηματοδότηση Εκκίνησης
Σε αυτό το σημείο, η επιχείρηση έχει τουλάχιστον έναν συμβαλλόμενο ο οποίος απασχολείται πλήρως. Η αναζήτηση για την εξεύρεση των υπόλοιπων αναγκαίων μελών της διοικητικής ομάδας έχει ξεκινήσει, η δοκιμή του προϊόντος/ υπηρεσίας έχει ολοκληρωθεί και η αρχική του έκδοση βρίσκεται στο στάδιο της προώθησης. Σε αυτό το σημείο μια εταιρία επιχειρηματικών συμμετοχών είναι ενδέχεται να επενδύσει αν και η πιθανότητες ακόμα είναι πολύ μικρές. Ποιο πιθανό είναι κάποιος επιχειρηματικός άγγελος να ενδιαφερθεί.
- Χρηματοδότηση Πρώτου Σταδίου
Σε αυτό το σημείο η επιχείρηση έχει ξεκινήσει την λειτουργία της και έχει ήδη αποκτήσει κάποια έλξη, με τις πωλήσεις να αυξάνονται. Η επιχειρηματική ομάδα μαζί με το υπαλληλικό προσωπικό έχει καταρτισθεί και η χρηματοδότηση χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη των πωλήσεων, της παραγωγικότητας, την μείωση κόστους καθώς και προς την κατάρτιση της εταιρικής υποδομής και του συστήματος διανομής. Η εταιρία σε αυτό το σημείο είναι συνήθως 2, 3 ετών.
- Χρηματοδότηση Δεύτερου Σταδίου
Σε αυτό το σημείο η ανάπτυξη των πωλήσεων παίρνει μορφή χιονοστιβάδας. Επίσης η εταιρία συσσωρεύει εισπρακτέους λογαριασμούς και αποθεματικά με ταχείς ρυθμούς. Η χρηματοδότηση σε αυτό το στάδιο χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη σε όλους τους τομείς, από την αυξημένη ζήτηση της αγοράς μέχρι την είσοδο σε καινούργιες αγορές. η εταιρίες επιχειρηματικού κινδύνου που ειδικεύονται σε χρηματοδοτήσεις προχωρημένου σταδίου αρχίζουν να δείχνουν το ενδιαφέρον τους.
- Χρηματοδότηση Τρίτου Σταδίου
Εδώ το μέλλον είναι τόσο λαμπερό όπου όλα φαίνονται όμορφα. Οι πωλήσεις αυξάνονται και οι πελάτες είναι ενθουσιασμένοι. Το δεύτερο επίπεδο της ομάδας διοίκησης έχει καταρτισθεί και κεφάλαια χρησιμοποιούνται για την αύξηση της δυναμικότητας των εγκαταστάσεων, καθώς και για την βελτίωση ή επέκταση του προϊόντος/ υπηρεσίας.
- Χρηματοδότηση με την Μορφή Mezzanine ή Bridge
Η εταιρία πλέον είναι καταξιωμένη και επενδυτικές τράπεζες έχουν συμφωνήσει να την βγάλουν στις αγορές εντός 6 μηνών. Χρηματοδότηση αυτής της μορφής αποτελεί έναν βραχυπρόθεσμο τρόπο για την προετοιμασία της εταιρίας για αυτή την διαδικασία, που περιλαμβάνει την μείωση των δανείων που ενδέχεται να έχουν συσσωρευτεί, την εξαγορά της συμμετοχής των αρχικών επενδυτών/ ιδρυτών οι οποίοι πλέον δεν είναι σε θέση να ακολουθήσουν σε αυτό το νέο κεφάλαιο της εταιρίας, καθώς και για την κάλυψη των όποιων εξόδων θα προκύψουν. Η χρηματοδότηση εδώ μπορεί να προέρθει από εταιρίες επιχειρηματικών κεφαλαίων ή από εταιρίες που ειδικεύονται σε αυτή την μορφή χρηματοδότησης. Συνήθως αποπληρώνονται από τα κέρδη που θα προκύψουν ύστερα από την είσοδο της εταιρίας στο χρηματιστήριο.
- Αρχική Δημόσια Προσφορά
Η εταιρία καταφέρνει να αποκτήσει την πολυπόθητη ρευστότητα με το να έχει την δυνατότητα να θέσει την μετοχή της προς αγορά/ πώληση στο χρηματιστήριο. συνήθως σε αυτό το σημείο οι ιδρυτές πωλούν τις μετοχές τους και ξεκινούν μια καινούργια επιχείρηση από την αρχή.
Πρέπει να σημειώσουμε πως κάποιες εταιρίες έχουν περισσότερα ή λιγότερα χρηματοδοτικά στάδια από αυτά που αναφέρθησαν. Συνήθως πάντως το να φτάσει μία εταιρία στο στάδιο αρχικής δημόσιας προσφοράς είναι αρκετά σπάνιο και εξαρτάται από την ίδια την εταιρία και τους ανθρώπους της. Η επικοινωνία με μια εταιρία επιχειρηματικών συμμετοχών θα πρέπει να καθιστά σαφές σε τι στάδιο επένδυσης βρίσκεται η επιχείρηση.
Τι να περιμένετε από μια εταιρία επιχειρηματικών συμμετοχών
Πρωταρχική βλέψη ενός υπεύθυνου επενδύσεων είναι να δει πως η επιχείρηση μπορεί να είναι κερδοφόρα και να κατακτήσει την αγορά στην οποία δραστηριοποιείται μέσα σε 4 με 7 χρόνια, είτε με τη εισαγωγή της στο χρηματιστήριο είτε με μια συγχώνευση με υψηλό δείκτη τιμής/κέρδους. Αυτό όμως θα το επιτύχουν οι άνθρωποι που καταρτίζουν την εταιρία για αυτό και η παρουσίαση μιας αξιόπιστης ομάδας με έναν δυναμικό άνθρωπο στην κεφαλή της είναι πάρα πολύ σημαντικό. Στη συνέχεια η εταιρία επιχειρηματικών συμμετοχών θα εστιάσει στο προϊόν ή την υπηρεσία που τους παρουσιάζεται και είναι προφανές πως ένα καλό προϊόν/υπηρεσία με δυναμική είναι αυτό που ζητάει. Θα ήταν πολύ καλό εάν το προϊόν /υπηρεσία δραστηριοποιούταν και ένα κλάδο με διαρκή και γρήγορη ανάπτυξη και με λίγα εμπόδια τα οποία θα μπορούσαν να ανακόψουν την πορεία ανόδου της. Αυτά είναι βέβαια μερικά από τα σημεία τα οποία μια εταιρία επιχειρηματικών συμμετοχών εξετάζει. Για την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου πλάνου, υπάρχουν πολλά ακόμα στοιχεία που θα έπρεπε να εξετασθούν.
Βασικές Πληροφορίες Σχετικά με την Επενδυτική Διαδικασία
Προτού ξεκινήσουμε θα έπρεπε να αναφέρουμε πως η επενδυτική διαδικασία διαρκεί από 3 με 5 χρόνια χωρίς βέβαια αυτό να είναι δεσμευτικό. Η διαδικασία ξεκινάει με την λήψη του επιχειρηματικού πλάνου από την ομάδα που καταρτίζει την επιχείρηση. Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε πως η τύχη της επιχείρησης βασίζεται, σε αυτό το σημείο, σημαντικά από την ποιότητα του επιχειρηματικού πλάνου. Ένα οργανωμένο πλάνο με σαφείς απαντήσεις σε όλα τα εμπλεκόμενα θέματα μπορεί να αποτελέσει και την διαφορά μεταξύ ενός «όχι» ή ενός «ναι». Στο επόμενο στάδιο ο επενδυτής προχωρά σε μία αρχική αξιολόγηση της επιχείρησης και κανονίζει μια συνάντηση με την ομάδα που την καταρτίζει. Πρέπει να τονίσουμε πως σε αυτό το σημείο, μια καλή και συμπαγής ομάδα βοηθά σημαντικά τον επενδυτή στην αξιολόγηση που κάνει μιας και ι ιδέα στα μάτια του, έχει την ίδια αξία όση και οι άνθρωποι. Εάν όλα πάνε καλά, ο επενδυτής ετοιμάζει μια επιστολή πρόθεσης που προστατεύει τις δύο πλευρές και υποδηλώνει πως βρίσκονται στην διαδικασία διαπραγμάτευσης. Έτσι η εταιρεία επιχειρηματικών συμμετοχών μπορεί να συλλέξει όλα τα απαραίτητα για αυτήν στοιχεία και να προβεί σε έναν ενδελεχή οικονομικό, επιχειρηματικό και τεχνικό έλεγχο και στη περίπτωση που τα αποτελέσματα είναι θετικά θα προβεί στην αποτίμηση της επιχείρησης με βάση εύρος της επενδυτικής περιόδου που συζητείται. Τελικώς θα υποβάλει μία επενδυτική πρόταση στην επενδυτική επιτροπή ώστε να παρθεί μια απόφαση. Αν η απόφαση είναι θετική τότε η επένδυση οριστικοποιείται. Για να μπορέσουμε να δώσουμε συνήθη παραδείγματα ύψους επενδύσεων από εταιρίες επιχειρηματικών συμμετοχών, θα χρησιμοποιήσουμε το παράδειγμα του ΤΑΝΕΟ. Το ΤΑΝΕΟ έχει ένα ανώτατο όριο επένδυσης ύψους €5 εκατ. με έναν περιορισμό της τάξης των €2,5 εκατ. τον χρόνο. Αυτή η περίοδος που προαναφέραμε διαρκεί συνήθως 1 με 3 μήνες.
Το δεύτερο κομμάτι της ζωής μιας επένδυσης περιλαμβάνει τον έλεγχο και την παρακολούθηση της επιχείρησης. Ο στόχος του Venture Capital είναι η επιχείρηση να ανθίσει και ως προς αυτό τον στόχο επιχειρεί να προσδώσει αξία με το να ενισχύσει τα κανάλια πωλήσεων, με χρηματοοικονομική συμβουλευτική βοήθεια, με συνέργειες και συνεργασίες, βελτίωση της διαδικασίας παραγωγής, μείωση κοστών, και βοήθεια στην λήψη στρατηγικών αποφάσεων. Η συμβουλευτική συμβολή μιας εταιρίας επιχειρηματικών συμμετοχών έχουμε δει πως είναι εξίσου χρήσιμη για μια νεοσύστατη εταιρία όσο και τα κεφάλαια τα οποία συνεισφέρει. Όταν η εν λόγω επιχείρηση αναπτυχθεί και οι αρχίσει να αποκτά κερδοφορία, ο επενδυτής αρχίζει να ψάχνει στρατηγικές εξόδου μαζί με την ομάδα που καταρτίζει την επιχείρηση με στόχο την κεφαλαιοποίηση αυτής της ανάπτυξης. Πιθανές μέθοδοι εξόδου αποτελούν η πρόσκληση δημόσιας προσφοράς, εξαγορά από την ομάδα διοίκησης της επιχείρησης ή πώληση σε άλλη εταιρία επιχειρηματικών συμμετοχών. Αυτή η διαδικασία συνήθως διαρκεί από 3 έως 5 χρόνια.
Σχετική Νομοθεσία: N2992-AKES